http://www.digitales-online.org/2002/

Werk in uitvoering: genderaspecten van de carrièreopbouw in de ICT-sector

Het is al bijna een kleine traditie: op Digital breng ik verslag uit van de voortgang van mijn doctoraatsonderzoek. Het doctoraat gaat over de genderaspecten van het loopbaanverloop in de ICT-sector. Vorig jaar kregen jullie een literatuurstudie op je bord, dit jaar breng ik verslag uit van de eerste resultaten van een kwalitatieve onderzoeksfase. Het gaat om diepte-interviews die ik hield met vrouwen en mannen met een leidinggevende functie in de ICT-sector. Tijdens het interview werd hun loopbaan gereconstrueerd.
Loopbanen zien er vandaag vaak helemaal anders uit dan pakweg 20 jaar geleden. Verschillende concepten werden in het leven geroepen om een loopbaanverloop te beschrijven dat ver af staat van de verticale hiërarchische carrière binnen de grenzen van één organisatie. Eén zo’n concept is de nomadische carrière. Centraal staat dat de werknemer steeds grotere kennis en vaardigheden vergaart en deze kennisopbouw benut bij elke verdere carrièrestap, zonder dat hierbij sprake moet zijn van een trede hoger op de klassieke carrièreladder. Een carrière beperkt zich bovendien niet tot 2 of 3 bedrijven in een ganse levensloop.
De ICT-sector is bij uitstek geschikt om empirisch onderzoek te doen naar de nomadische carrière. De organisatorische veranderingen die tot flexibele carrièrevormen leiden zetten zich immers verscherpt door in de ICT-sector. De ICT-sector kenmerkt zich door snelle technologische veranderingen die ondernemingen dwingen zich zo te organiseren dat ze hier flexibel mee kunnen omgaan: de bedrijven hebben een plattere organisatiestructuur met meer teamwerk in projecten. De projecten in de ICT-sector hebben een korte levensduur van hooguit twee à drie jaar. Het aflopen van een project is een typisch moment waarop mensen van job veranderen. De ICT-sector is bovendien een open gemeenschap is: in tegenstelling tot bijvoorbeeld de biotechnologische industrie, die gekenmerkt wordt door een sfeer van geheimhouding, zien we in de ICT-sector een grote kruisbestuiving tussen de verschillende bedrijven: bedrijven werken in een netwerk samen aan verschillende projecten. Hierdoor kennen werknemers verschillende bedrijven wat de overgang van bedrijf naar bedrijf vergemakkelijkt. Door de snelheid waarmee technologieën komen en gaan moeten werknemers zich tenslotte voortdurend bijscholen: in de ICT is levenslang leren geen loos begrip, maar een essentieel onderdeel van elke functie. Een cultuur van levenslang leren maakt de sprong naar een nieuwe job, waar onvermijdelijk een leerperiode aan verbonden is, minder groot.
Wat betekent de opgang van de nomadische carrière voor vrouwen? Want het mag duidelijk zijn dat niet iedereen in staat is om voordeel te halen uit de mogelijkheden die zo’n flexibele arbeidsmarkt biedt. Op basis van de diepte-interviews kan ik een eerste tipje van de sluier lichten. Ik zal voorbeelden geven van de soorten loopbanen die leidinggevende hebben in de ICT-sector en mogelijke genderaspecten opsporen. Ik ben wel nog volop bezig met de analyses. Alle resultaten zijn voorlopig. Vandaar: werk in uitvoering.
Elke Valgaeren, onderzoekster, sociaal-economisch instituut, LUC

Cet article a été écrit par Elke Valgaeren {elke.valgaeren@luc.ac.be} le 08/11/2002